Gelişen teknoloji ve değişen yaşam standartları insanları hayatın akışına ayak uydurabilmek için yeni yöntemler keşfetmeye sevk ediyor. Yaşanılan gelişmeler ve elde edilen sonuçlar değişim hızını artırdıkça karşınıza çıkan problemler de gün geçtikçe büyüyor. Eski tekniklerin yetersiz kaldığı günümüzde problemleri verimli ve yaratıcı bir şekilde çözebilmenin yolu design thinking'den geçiyor. Sorunlarla baş etme yöntemi olarak benimsediğinde design thinking hayatını her alanda kolaylaştırmaya yarıyor.

Her ne kadar yeni bir kavram gibi tanıtılsa da aslında tasarım sektörü uzun yıllardır bu metotla sonuca ulaşıyor. Herhangi bir alanda tasarım yaparken ilk olarak detaylı bir araştırma ve analiz sürecine başlanıyor. Bu sürecin sonunda ortaya belli başlı fikirler atılıyor. Ardından modelleme, maket gibi yöntemlerle beğenilen fikirlerin prototipleri yani birer deneme versiyonları oluşturuluyor. Eğer bu prototipler beklenen etkiyi yaratıyorsa yola çıkılan fikir ile sonuca gidiliyor. Beklenen etki oluşmadığında ise bir önceki aşamalara dönüş yapılarak en iyi tasarım ortaya konmaya çalışılıyor. "Mimarlar, iç mimarlar, endüstriyel ve grafik tasarımcıların çoktandır aşina olduğu bu yöntem, iş dünyasında ne şekilde ele alınıyor?" dersen, işte cevabı:

Konunu özünü sıkıcı detaylarda boğulmadan anlamak istediğinde bu video sana yardımcı olur. Design thinking yönteminin sözlük tanımı nedir, nasıl popülerleşti? Design thinking'i kendi verimliliğini artırmak için kullanmak istersen hangi adımları takip etmelisin? Sohbet tadında, samimi bir anlatımla tasarım odaklı düşünme metodunun inceliklerini öğrenebilirsin.

Özetlemek gerekirse design thinking yani tasarım odaklı düşünme 5 temel adımda gerçekleşiyor. Bunlar: empati, tanım, fikir, prototip ve sonuç... Aslına bakarsan bu adımlar günlük hayatta ve insan ilişkilerinde yaşadığın sorunları çözmek için de oldukça etkili! Bu adımları biraz daha yakından tanımak istersen Serdar Kebapçı'ya kulak verebilirsin:

Tasarım odaklı düşünmenin tanımını yaparken bunun bir tasarım değil bir yaklaşım şekli ve bakış açısı olduğunun farkına varmak gerekiyor. Pek çok sorunun çözümünde kullanabileceğin bu yöntemi uygularken olayları ele alış şeklin son derece önemli... Genellikle birbiri ile karıştırılan "tasarım" ve "tasarım odaklı düşünme" arasındaki temel fark ise, tasarım odaklı düşünmede başka meslek grubundaki bireylerin çeşitli olaylara tasarımcı perspektifi ile yaklaşabiliyor olması...

Tasarım odaklı düşünme aslında tasarımın soyut alanlardaki uygulaması olarak değerlendirilebilir. Bu açıdan bakıldığında tasarım denince ilk akla gelen somut ürünlerin yerine eğitim, psikoloji, kişisel gelişim gibi soyut kavramları koyabilir; tasarım odaklı düşünme metoduyla bu tip sosyal problemlerde de çözüme ulaşabilirsin. Bu zamana kadar kullanılan sonuç odaklı teknikler yerine insan odaklı bir yaklaşımla özellikle eğitim alanında yapabileceklerin sınırsız!

Tasarım odaklı düşünmeyi biraz daha iyi anlamak için örneklere ihtiyacın olabilir. Günlük hayatın içinden belki de kendine ait problemlerden yola çıkarak tasarım odaklı düşünceyi hayatına dahil etmeye başlayabilirsin. Öncelikle iç dünyana dair problemleri bu yöntemle çözüp ardından günlük yaşantında ve iş hayatında daha verimli bireyler haline gelmek senin elinde!

Toplumsal ihtiyaçların analizi için farklı kitlelerle empati kurmak gerekiyor. Sorunun birebir muhatabının yaşadığı sıkıntıları ve ihtiyaçlarını analiz ederek bu alanda fikir üretmek çok önemli! Ardından prototip uygulamalarla fikrinizin gerçeğe dönüştüğünü görmek ve ortaya çıkan sonuçları incelemek ise problemin analiz kısmının bitip sentez kısmının başladığı yer. Bu anlamda design thinking yöntemi bireye değil topluluğa yönelik sorunların çözülmesinde de oldukça etkili. İşte toplumun sosyal girişimcilik anlamında ihtiyaçlarının belirlenmesi, bu durumu ileriye taşıyacak fikirlerin üretilmesi, yapılan deneyler, varılan sonuçlar ve belirlenen hedefler ile tasarım odaklı düşünmenin toplumsal ölçekte uygulanmasına dair bir örnek...

Tasarım odaklı düşünmenin yaşı yok! 21. yüzyılda yetişen nesillerin sorunları ele alış şekli ve ürettiği çözümlerin alışılmışın dışında olacağı bir gerçek. Buna katkı sağlamak ve doğru yöntemleri göstermek için yapılan workshoplar ve atölyeler ise oldukça faydalı ve değerleri... Özellikle çocukluk çağında edinilen alışkanlıkların hayatın genelindeki etkisi baz alındığında bu dönemde çocuklara tasarım odaklı düşünme yetisini kazandırmak çok önemli! Videonun konusu, işte bu alanda yapılan, gelecek nesilleri daha nitelikli bireyler haline getirmeyi hedefleyen örnek bir çalışma.

Sonuç odaklı sistemde az zamanda çok iş prensibiyle yapılan çalışmaların verimlilik oranı genellikle beklentinin altında kalıyor. Yanlış stratejiyle gidilen sonuçlar, gerçekten uzak fikirlere göre yapılan üretimler ne kadar hızlı sonuçlanırsa sonuçlansın; baştan sona vakit ve nakit kaybına dönüşebiliyor. Design thinking ise doğru strateji için en garanti yol! Tasarım odaklı düşünme süreci, kendi içinde deneme yanılma yoluyla üretilen fikrin çalışıp çalışmadığını size gösteriyor. Böylece son aşamaya gelmeden önce gerekli önlemler alınarak sürecin farklı adımları arasında git gel yapılabiliyor. Design thinking, ilk bakışta deneme yanılma aşamalarını ve detaylı hazırlık sürecini vakit kaybı olarak algılayan işverenleri büyük bir yanılgıya uğratıyor. Bu yöntemin uygulandığı çalışmalarda sonuçların çok daha verimli olması, kârlılık oranını artırıyor.

Design thinking aynı zamanda bir süreç yönetimi tekniği... Verimli bir inovasyon çalışması için öncelikle inovasyonun bir sonuç değil süreç olduğunun farkına varman gerek! Bu şekilde bakıldığında design thinking kendiliğinden inovasyon sürecine entegre oluyor.

Yenilik ve tasarım firması IDEO'nun CEO'su Tim Brown, tasarımcılara büyük düşünmelerini öğütlüyor ve tasarım odaklı düşünmeyi küresel ısınma, eğitim, sağlık, güvenlik gibi global sorunlara nasıl uygulayabileceğimizi anlatıyor. Brown!a göre tasarım odaklı düşünce, yeni ürünler sunmanın ötesinde geçerek gerçekten bir fark yaratabilir.  Türkçe altyazıyla da izlenebilen 2009 tarihli konuşma, bugün dahi çok güncel ve ilham verici.

Konuyu daha derinlemesine irdelemek için yabancı videolara da göz atmak istersen burada sevimli animasyonları ve infografikleriyle keyifle izlenen bir video var. Tasarım odaklı düşünceyi bilinmeyenin üstesinden gelmenin yolu olarak tanımlayan video, bu yenilikçi metodun 10 anahtar elementini anlatıyor.

Stanford Üniversitesi Tasarım Programı Yönetici Direktörü Bill Burnett, bu webinar'da organizasyonların yenilikçi kültürü benimserken karşılaştıkları üç bariyeri ve onların nasıl aşılabileceğini anlatıyor. Cevap, tabii ki tasarım odaklı düşünme.... Burnett, 2016'da New York Times Bestseller'ı olan Designing Your Life' isimli kitabında tasarım odaklı düşüncenin daha mutlu bir yaşam için nasıl kullanılabileceğini anlattı. Video kalitesi çok iyi olmasa da konunun önemli isimlerinden biri olan Burnett'in verdiği bilgiler eşsiz.

Tasarım odaklı düşünme aslında tasarımın soyut alanlardaki uygulaması olarak değerlendirilebilir. Bu açıdan bakıldığında tasarım denince ilk akla gelen somut ürünlerin yerine eğitim, psikoloji, kişisel gelişim gibi soyut kavramları koyabilir; tasarım odaklı düşünme metoduyla bu tip sosyal problemlerde de çözüme ulaşabilirsin. Bu zamana kadar kullanılan sonuç odaklı teknikler yerine insan odaklı bir yaklaşımla özellikle eğitim alanında yapabileceklerin sınırsız!

Sonuç odaklı sistemde az zamanda çok iş prensibiyle yapılan çalışmaların verimlilik oranı genellikle beklentinin altında kalıyor. Yanlış stratejiyle gidilen sonuçlar, gerçekten uzak fikirlere göre yapılan üretimler ne kadar hızlı sonuçlanırsa sonuçlansın; baştan sona vakit ve nakit kaybına dönüşebiliyor. Design thinking ise doğru strateji için en garanti yol! Tasarım odaklı düşünme süreci, kendi içinde deneme yanılma yoluyla üretilen fikrin çalışıp çalışmadığını size gösteriyor. Böylece son aşamaya gelmeden önce gerekli önlemler alınarak sürecin farklı adımları arasında git gel yapılabiliyor. Design thinking, ilk bakışta deneme yanılma aşamalarını ve detaylı hazırlık sürecini vakit kaybı olarak algılayan işverenleri büyük bir yanılgıya uğratıyor. Bu yöntemin uygulandığı çalışmalarda sonuçların çok daha verimli olması, kârlılık oranını artırıyor.